بررسی اجمالی اهداف و ماهیت جنگ در اسلام و دیگر ادیان و مکاتب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه بو علی سینای همدان

چکیده

جنگ با انسان به‌وجود آمده و با حیات انسانی عجین شده است. در طول تاریخ مکاتب فراوانی به‌وجود آمده که سعی در زدودن جنگ و یا تحدید آن داشته‌اند؛ برخی مکاتب نیز از ستایشگران جنگ بوده‌اند. هدف این پژوهش بررسی و تبیین غایت جنگ در مکاتب بشری و ادیان دیگر با غایت و هدف نهایی جنگ (دفاع) در اسلام است. از این‌رو پرسش این مقاله این است که: هدف اسلام با اهداف مکاتب و ادیان دیگر از جنگ چه تفاوتهایی دارد؟ این پژوهش براین باور است که تفاوت دیدگاه اسلام با دیگر مکاتب و ادیان بیشتر در هدف و غایت جنگ است. بـا توجـه به ماهیت موضوع و رهیافت پاسخ به پرسش مقاله و سنجش فرضیه از روش توصیفی ـــ تحلیلی استفاده، و نیز روش مقایسه‌ای برای تجزیه تحلیل داده‌ها و مقایسه بین مکاتب مورد نظر استفاده شده است. ابزار پژوهش و جمع‌آوری داده‌ها اسنادی و کتابخانه‌ای و جستجو در متون اینترنتی است. یافته پژوهش این است که اسلام و دیگر ادیان و مکاتب در اهداف نهایی جنگ با هم اتفاق نظر ندارند و این تفاوت در هدف، شیوه‌ها و عملکردهای متفاوتی را در جنگ و صحنه عمل به دنبال دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An overview of the aims and nature of warfare in Islam and other religions and schools

نویسنده [English]

  • hasan Rahimi (Roushan)
Assistant Professor, Political Science Department, Bu-Ali Sina University, Hamedan
چکیده [English]

War exists with human beings and merged with human lif. Throughout history, there have been many schools of thought that have tried to eliminate war or to curtail it. Some schools praised the war. Islam can not be indifferent to this important issue as a religion which is a comprehensive and complete plan for humanitarian life. The question of this article is: What is the purpose of Islam from war? and What is the purpose of other religions in the war. It seems that the difference between the view of Islam and other schools and religions is more in the purpose of the war. To measure this hypothesis, we try to compare the purpose of the war in Islam with other religions. Our research method will be a comparative method. The findings of the article are that Islam and other religions do not coincide in the ultimate goal of the war. Therefore, the difference in purpose also has different functions in how to fight.
Key words: war, Islam, necessity of war, originality of war, Christianity, liberalism

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islam
  • necessity of war
  • originality of war
  • Christianity
  • liberalism
قرآن‌‌کریم، ترجمه الهی قمشه‌ای.
امام خمینی، روح‌اله (1378)، صحیفه امام، ج 13 در تارنمای http://www.imam-khomeini.ir/fa
ارسطو (1364)، سیاست،ترجمه حمید عنایت، چ چهارم، تهران: چاپخانه سپهر.
ازغندی، علیرضا؛ روشندل، جلیل (1378) ، مسائل نظامی و استراتژیک معاصر، تهران: سمت.
افلاطون (1367) ، دوره آثار افلاطون (قوانین) ،ترجمه محمدحسین لطفی، ج چهارم، چ دوم، تهران: خوارزمی.
آقایی، داوود (1389) ،سازمانهای بین‌المللی،چ هشتم، تهران: سرای عدالت.
آملی‌‌جوادی، عبدالله (1381) ، انسان و آزادی، رواق اندیشه، قم: صدا و سیمای جمهوری اسلامی، ش 7.
اندر وینسنت (1378) ، ایدئولوژیهای سیاسی مـدرن،ترجمه مـرتضی ثاقب‌‌فر، تهران: ققنوس.
باقری‌‌کبورق، علی (1377) ، کلیات و مبانی استراتژیک جنگ، تهران: مرکز نشر بین‌الملل.
برزنونی، محمدعلی (1384) ، اسلام اصالت جنگ یا صلح؟ مجله حقوقی بین‌المللی، ش 33.
تورات، سفر تثنیه. نسخه الکترونیکی در تارنمای www.iranjewish.com
جلیلی، سعید (1374) ،سیاست خارجی پیامبر (ص) ، تهران: انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی.
جونز والتر (1373) ،منطق روابط بین‌الملل، ترجمه داود حیـدری، تهران: وزارت خارجه.
جونز و.ت (1385) ،خداوندان اندیشه سیاسی، ج دوم، ترجمه علی رامین، تهران: امیرکبیر.
حقیقت، صادق؛ باقری، سعید (1392) ، نظریه جنگ عادلانه در فلسفه سیاسی سنت اگوستین. پژوهشگاهعلومانسانیومطالعات فرهنگی، س چهارم، ش 2.
حسینی‌‌جیردهی، حسین (1370) ، سیاست دفاعی چارچوبی برای تحلیل، مجله سیاست دفاعی، 2(1). در تارنمای http://journals.ihu.ac.ir /
خدّوری، محمد (1335) ، جنگ و صلح در اسلام، ترجمه غلامرضا سعیدی. تهران: اقبال.
دلشاد تهرانی، مصطفی (1372) ، سیره نبوی، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد.
دهخدا، علی‌اکبر (1377) ،لغت‌نامه دهخدا، چ دوم، ج 9، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
دوورژه، موریس (1369) ، اصول علم سیاست، ترجمه ابوالفضل قاضی، تهران: انتشارات امیرکبیر.
رواسانی، شاپور (1378) ، نظری درباره امپریالیسم و لزوم توسعه نظریه‌های کلاسیک امپریالیسم سرمایه‌داری، مجله اطلاعات سیاسی اقتصادی، ش 139 و 140.
روسو، شارل (1369) ، حقوقمخاصمات مسلحانه، ترجمه علی هنجنی، ج اول، تهران: دفتر خدمات حقوقی بین‌المللی جمهوری اسلامی.
سبحانی، جعفر (1419 ق)، العقیده‌‌الاسلامیه علی ضوء مدرسه اهل‌البیت، قم: مؤسسه الامام الصادق.
ضیائی‌‌بیگدلی، محمدرضا (1368) ، حقوق جنگ. چ سوم. تهران: شرکت سهامی انتشار.
ضیائی‌‌بیگدلی، محمدرضا (1363) ، حقوق بین‌الملل عمومی، ج دوم، تهران: مؤلف.
طاهری، ابوالقاسم (1375) ،تاریخ اندیشه سیاسی در غرب، تهران: قومس.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1417 ق) ، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
طباطبائی، سیّدمحمدحسین (1374) ، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی همدانی. قم: نشر دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیّه قم.
عنایت، حمید (1377) ، بنیاد فلسفه سیاسی در غرب، چ چهارم، تهران: انتشارات زمستان.
فاستر، مایکل (1376) ،خداوندان اندیشه سیاسی، ترجمه جواد شیخ‌الاسلامی، تهران: امیرکبیر.
فرزانه، امیرحسن (1375) ، کاپیتالیسم و بی‌قراری جهان، مجله گزارش، ش 70.
تـفضلی، فریدون (1372) ، تاریخعـقاید اقتصادی از افلاطون تا دوره معاصر، تهران: نشر نی.
فوکویاما، فرانسیس (۱۳۹۳). پایان تاریخ و انسان واپسین. ترجمه عباس عربی و زهره عربی. تهران: انتشارات سخن کده.
 کریمی‌‌نیا، محمدمهدی (1383) ، ماهیت دینی و اعتقادی صهیونیزم. کتاب نقد. ش 33.
مایکل هاوارد (1393) ، کلازویتس. ترجمه غلامحسین میرزا صالح. تهران: نشر ماهی.
مطهری، مرتضی (1390) ،مجموعه آثار. ج 19. در تار نمای http://www.motahari.ir
کاتوزیان، محمدعلی (1388) ، آدام اسمیت و ثروت ملل. تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی.
مطهری، مرتضی (1373) ، جهاد. چ هفتم. تهران: صدرا.
مطهری، مرتضی (1367) ، سیری در سیره ائمه اطهار. تهران: صدرا.
منتسکیو (1343) ، روح القوانین،ترجمه علی‌اکبر مهتدی. چ پنجم. تهران: امیرکبیر.
می‌‌یر، پیتر (1374) ، جامعه‌شناسی جنگ و ارتش، ترجمه علیرضا ازغندی و محمدصادق مهدوی. چ سوم. تهران: قومس.
میرمعزی، سیدحسین (1378) ، نقدی بر اهداف نظام سرمایه‌داری از دیدگاه اسلام، مجله کتاب نقد. ش 11.
نقیب‌زاده، احمد (1373) ، نظریه‌های کلان در روابط بین‌الملل، تهران: قومس.
نجفی، محمدحسن (1413) ، جواهرالکلام، فی شرح شرائع الاسلام، ج 21، بیروت: دارالحیاءالتراث العربی. در تارنمای http://www.ghbook.ir