رهیافت آمایش مناطق مرزی در استان کرمانشاه از نگاه توسعه و امنیت پایدار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 نویسنده مسئول: کارشناسی ارشد علوم سیاسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی،کرمانشاه، ایران

2 دانشجوی دکتری‌ جامعه شناسی سیاسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

3 پژوهشگر،دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه جامع امام حسین(ع)، تهران، ایران

چکیده

تحقق توسعه و امنیت پایدار در برنامه‌ریزی‌های راهبردی نیازمند شناخت تنگناها و پتانسیل‌های توسعه‌ای در چارچوب رویکرد آمایشی است به گونه‌ای که با ساماندهی فعالیت‌ها، امکانات و زیرساخت‌ها، اهداف متفاوت اقتصادی، اجتماعی، سیاسی- امنیتی، دنبال می‌شود. اگر کارگزاران در برنامه‌ریزی‌های راهبردی، با یک دیدگاه عادلانه و شناخت آینده‌نگرانه نسبت به مناطق مرزی در زمینه تحقق توسعه پایدار و آن روی سکه یعنی امنیت پایدار ننگرند، در این مناطق، شاهد تهدیداتی علیه منافع ملی خواهیم بود. هدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیل وضعیت آمایش سرزمینی از نگاه توسعه و امنیت پایدار در استان کرمانشاه به عنوان یک منطقه‌ی مرزی است. با توجه به ماهیت موضوع و اهداف تحقیق، نوع پژوهش کاربردی بوده و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی است که به  منظور دست‌یابی به اطلاعات مورد نیاز و جمع آوری داده‌ها از روش کتابخانه‌ای استفاده شده است. نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که با توجه به اینکه میان آمایش مناطق مرزی و ایجاد توسعه و امنیت پایدار رابطه و پیوند ناگسسته‌ای حاکم است و این اصل با نظر به شرایط موجود اقتصادی، اجتماعی، سیاسی- امنیتی استان کرمانشاه نشان می‌دهد که این رابطه ضعیف و در اولویت برنامه‌ریزی‌های راهبردی متولیان امر نمی‌باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Approach to Land Use Planning in Kermanshah Province from Sustainable Development and Security Perspective

نویسندگان [English]

  • Hamid Reza Heshmati Jadid 1
  • Samira Moradi 2
  • Mahdi Heshmati Jadid 3
1 (Corresponding Author): M.Sc., Faculty of Social Sciences, Kharazmi University, Kermanshah, Iran
2 PhD Student in Political Sociology, Faculty of Social Sciences, Razi University, Kermanshah, Iran
3 PhD in Geography and Urban Planning, Researcher, Imam Hossein University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Implementation of development and sustainable security in strategic planning requires recognition of the bottlenecks and development opportunities in the framework of land use planning. In this way, by organizing activities, facilities and infrastructures, different economic, social, and political-security goals can be pursued. If the strategy planners fail to consider sustainable development and what follows it, namely sustainable security, in these areas, we will soon face threats against national interests. This study is aimed at investigating the status of land use planning from development and sustainable security perspective in Kermanshah province as a border region. Due to the nature of the subject and objectives of the research, an applied approach is selected for this research which follows descriptive-analytical method. Library method is used for data collection. The results indicated that although there is a constant relation between controlling border regions and the creation of sustainable development and security, the relation regarding the current economic, social, political-security conditions of Kermanshah province is quite weak and has not been considered as a matter of priority in the strategic planning by those in charge.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sustainable development
  • sustainable security
  • land use planning approach
  • border regions
  • Kermanshah province

Smiley face

 
برایسون، ج. ام، (1381). برنامه‌ریزی استراتژیک برای سازمان های دولتی و غیر انتفاعی، ترجمه عباس منوریان، تهران: مرکز آموزش مدیریت دولتی.
بییژندی، علیرضا (1396). توسعه کسب و کار و اشتغال پایدار (تکاپو) استان کرمانشاه، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی جمهوری اسلامی ایران.
رحیم زاده،زهرا؛ نادریان، پروین؛ ابری فام، محمدرضا؛ حسینی، کامبیز؛ افکاری، سهیلا (1394). استان شناسی کرمانشاه، تهران: وزارت آموزش و پرورش.
کاشفی، حسین (1383). بررسی راه های توسعه بازارچه های مرزی استان کردستان و نقش آن ها در اقتصاد استان، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی.
مقالات
آفتاب، احمد؛ هوشمند، اکبر (1397). تدوین راهبردهای دفاعی- امنیتی در مناطق مرزی استان آذربایجان غربی با رویکرد آمایش سرزمین، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال 16، ش 63، پاییز، صص 187-153
احمدرش، رشید. (1397). دیالکتیک مرز و توسعه: تحلیل جامعه شناختی دشواری های توسعۀ پایدار در مناطق مرزی غرب کشور. فصلنامه توسعۀ محلی (روستایی-شهری). دورۀ دهم، شمارۀ 2، پاییز و زمستان. صص206-183.
افتخاری، عبدالرضا رکن الدین؛ پاپلی یزدی، محمد حسین؛ عبدی، عرفان، (1387)، ارزیابی اثرات اقتصادی بازارچه‌های مرزی بازتاب های توسعه مناطق مرزی؛ مطالعه موردی: بازارچه مرزی شیخ صالح شهرستان ثلاث باباجانی، استان کرمانشاه، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال 4، ش 2، تابستان، صص109-82.
اسماعیل زاده، حسن؛ صفرخانی، رضوان؛ محمودی، حسین (1397). تحلیلی بر سطح توسعه یافتگی مناطق استان روستایی شهرستان های استان کرمانشاه، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره 50، ش 2، تابستان، صص 374-355.
پیشگاهی فرد، زهرا؛ قالیباف، محمدباقر؛ حیدری فر، محمد رئوف؛ حیدری، شهریار (1392). بسترهای ژئوپلیتیکی قاچاق کالا و ارز با تأکید بر بازارچه‌های مرزی )مطالعة موردی: استان کرمانشاه(، پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره 46، شماره 3، پاییز، صص 484-465.
تقدیسی، احمد؛ تقوایی، مسعود؛ پیری، سیامک (1393). ارزیابی و سطح بندی دهستان‌های شهرستان دالاهو بر اساس توان منابع گردشگری در جذب گردشگر فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال29 ، شماره چهارم، زمستان شماره پیاپی 115. صص214-197.
حیدری فر، محمد رئوف و پاهکیده، اقبال (1397). ارزیابی عوامل ژئوپلیتیکی، تهدیدها و مخاطرات مناطق مرزی استان کرمانشاه، جغرافیا و آمایش شهری- منطقه‌ای، ش27، تابستان، صص 186-167.
حیدری فر، محدرئوف و حیدری، شهریار (1393). بررسی آثار و پیامدهای امنیتی قاچاق، فصلنامه‌ راهبرد دفاعی، سال 12، ش 48، زمستان، صص: 193-151.
خلیلی، فرید؛ ایاسه، علی؛ امیریان، طیبه، (1396). وضعیت و فرایند سرمایه گذاری در استان کرمانشاه، همایش بین المللی برنامه ریزی اقتصادی، توسعه پایدار و متوازن منطقه‌ای، دانشگاه کردستان.
دارابی، سلمان؛ نیستانی، محمدرضا (1393). بررسی مقایسه ای میزان کاربست مؤلفه‌های برنامه ریزی استراتژیک در توسعه پایدار آموزش و پرورش شهرهای اصفهان و کرمانشاه، مطالعات برنامه‌ریزی آموزشی، دوره 2، ش 4، بهار و تابستان، صص: 136-101.
دالوندفر، بختیار (1393). بررسی نقش اقوام و مذاهب در امنیت سیاسی استان کرمانشاه، فصلنامه مطالعات اطلاعات و امنیت انتظامی، س 5، ش 1، بهار، صص: 56-33.
دهکردی، ع. سلمان پور، م. (1385)، درآمدی بر برنامه ریزی استراتژیک و عملیاتی، راهبرد توسعه، ش 6، صص: 200-187.
زارعی، غفار؛ الماسی، فرزا؛ نرمانی، حسن. (1397). بررسی رابطه بین شاخص‌های امنیت مرزی و توسعه پایدار منطقه ای(نمونه موردی شهر کرمانشاه). فصلنامه پژوهش‌های سیاسی و بین‌المللی. سال9. ش 37. زمستان. صص: 12-1.
زمانی، فریبا (1388). اهمیت جمعیت شناسی در برنامه ریزی های آمایش سرزمین با تأکید بر مطالعه مهاجرت‌های استانی، فصلنامه جمعیت، ش70/69، صص: 132-107.
زالی، نادر (1383). بررسی و تحیل نگرش های جغرافبایی در توسعه منطقه‌ای و تطبیق آن با ویژگی‌های استان آذربایجان شرقی، نشریه دانشکده علوم انسانی و اجتماعی.
رهنمایی محمد تقی؛ پورموسوی، سید موسی (1385). بررسی ناپایداری‌های امنیتی کلان شهر، تهران بر اساس شاخص های توسعه پایدار شهری، پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 57، پاییز، صص: 193-177.
سرور، رحیم؛ محمدی حمیدی، سمیه؛ ویسیان، محمد (1393). بررسی شاخص‌های توسعه در مناطق مرزی در راستای تحقق امنیت پایدار (مطالعه موردی شهرستان های مرزی استان آذربایجان غربی)، پژوهشنامه جغرافیای انتظامی، سال 2، ش7، پاییز، صص: 54-25.
شاطریان، محسن؛ اشنویی، امیر؛ گنجی پور، محمود (1393). تحلیل راهبردی مناطق مرزی مطالعه موردی؛ شهرهای مرزی استان کردستان)، فصلنامه مطالعات شهری، ش 11، تابستان، صص: 101-87.
شهبازی، طاهره؛ قهیه‌ای ، یهناز (1393). ارزیابی مشکلات، موانع، نیازهای صنعت گردشگری از دیدگاه اقتصادی در استان کرمانشاه (با تأکید بر پارک جنگلی طاقبستان)، جغرافیایی فضای گردشگری، دوره 3، ش 11، تابستان، صص: 78-69.
صیدایی، سید اسکندر؛ رستمی، شهین،(1391). سنجش تأثیرات اقتصادی و اجتماعی – فرهنگی توسعه گردشگری (نمونه موردی شهر کرمانشاه)، مجله علمی پژوهشی برنامه ریزی فضایی، سال 2، ش3، زمستان، صص: 110-95.
صیدایی، سید اسکندر، جمینی، داوود؛ جمشیدی، علیرضا (1393). تحلیلی بر وضعیت شاخصهای بهداشتی درمانی در شهرستانهای استان کرمانشاه با بهره‌گیری از مدلهای TOPSIS، AHP و تحلیل خوشه‌ای، مجله علمی پژوهشی برنامه ریزی فضایی، سال 4، ش1، بهار، صص:  64- 43.
صابری، عاطفه و برون، سارا  (1399). تحلیلی بر روند پیشرفت شاخص های توسعه پایدار در ایران و جهان، کنفرانس بین المللی مطالعات بین رشته ای در مدیریت و مهندسی، تهران. https://civilica.com/doc/1178736
عسگری، محمد (1382). جهانی شدن و امنیت ملی دولت، فصلنامه راهبرد، تابستان، شماره بیست وهشتم.
عندلیب، مطوف ؛ شریف، علیرضا (1388). توسعه و امنیت در آمایش مناطق مرزی ایران، باغ نظر، سال 6، ش 12، صص:  57-7.
قنبری، ابوالفضل؛ سرداری، ایوب (1394)، استراتژی های آمایش مناطق مرزی با تأکید بر امنیت و راهکارهای اجاری آن با استفاده از مدل SWOT-AHP، فصلنامه دانش انتظامی آذربایجان شرقی، سال5، ش 1، صص: 108-93.
مختاری هشی، حسین؛ مؤمنی، مهدی؛ باقری، مهرداد (1393). تدوین راهبردهای آمایش مناطق مرزی؛ مطالعه موردی مرزهای شرق کشور، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال 29، ش 3، پاییز، صص:  254-237.
مهرآرا، اسداله؛ جویباری، سپیده؛ زارع زیدی، علیرضا (1397). بررسی نقش حفاظت از محیط زیست در توسعه پایدار. دوماهنامه مطالعات کاربردی درعلوم مدیریت و توسعه. سال سوم، شماره 2. پیاپی: 10. تیر. صص: 115-105.
موسوی، میرنجف ؛ بهرامی جاف، ساجد؛ علیزاده، فریده؛ شهبازی، محبوبه (1397). بررسی روند سیاست گذاری های جمعیت در آمایش مناطق مرزی کرمانشاه 1395-1365، علوم و فنون مرزی، دوره 9، ش3، پاییز. صص:  90-65.
موسوی، میرنجف؛ ویسیان، محمد؛ خلیفی پور، حکیمه (1394). اولویت‌بندی راهبردهای امنیت پایدار در آمایش مناطق مرزی (مطالعه موردی استان کردستان)، مجله جغرافیای سیاسی، سال 1، ش 2، صص: 79-55.
ویسی ناب، فتح الله؛ بابایی اقدام، فریدون؛ علی پور، خالد؛ نیازی، چیا، (1394)، ارزیابی و رتبه‌بندی سطح توسعه یافتگی آموزشی استان‌های منطقه زاگرس با استفاده از مدل چند معیاره وایکور،  فصلنامه مطالعات برنامه‌ریزی آموزشی، دوره 5، ش9، بهار و تابستان، صص: 29-11.
 
لاتین
Chandoevwit, Worawan, Yongyuth Chalamwong, Srawooth Paitoonpong (2004), Thailland’s Cross BORDER ECONOMY,A Case Study of Sa Kaeoand ChiangRai, Thailand Development Resource Institute (TDRI).
Çelik M and Tatar M (2011) Employment-unemployment Issues and Solution Suggestions Adiyaman Example, Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business. 3: 1211- 1226.
Johnston, R., 2004, Dictionary of Human Geography, Oxford.
Martin, Elizabeth A. (2003). A Dictionary of Law, Oxford University Press, 5th ed. www.daneshnameh.roshd.ir.
Niebuhr, Annekatrin & Silvia Stiller, (2002), Integration Effects in BorderRegions – A Survey of Economic Theory and Empirical Studies, Hamburgisches Welt-Wirtschafts- Archiv (HWWA) Hamburg Institute of International Economics. .
Pedatzur, R. (2007) , The Iranian Nuclear Threat and the Israeli Options, Contemporary Security Policy, Vol.28, No.3, PP. 513-30.541
Tosics, I., & H. Szemző, & D. Illés, & A. Gertheis, Konstantinos & Lalenis, & D. Kalergis. (2010) National spatial planning policies and governance typology.  PLUREL deliverable report 2,no. 1
وبگاه
ایرانا،(1398)، زیرساخت های استان کرمانشاه نیاز به تقویت دارد، قابل دسترسی در سایت:
الماسی،(1398)، نرخ بیکاری کرمانشاه در سال 1398، قابل دسترسی در سایت:
https://www.irna.ir/news/8377637
کمانی،(1398)، معادن کرمانشاه در مسیر توسعه، قابل دسترسی در سایت:
باشگاه خبرنگاران جوان،(1399)، استان کرمانشاه بیش از 50 هزار بیکار جوان دارد، قابل دسترسی در سایت:
باشگاه خبرنگاران جوان،(1393). بیابانی شدن کرمانشاه به دلیل استفاده بی رویه از مراتع و چرای بیش از حد دام. قابل دسترسی در سایت:
 http://www.menarid.ir/fa/News/Detail/jy                                           
دل انگیزان، سهراب. (1398)، ظرفیت های سرمایه گذاری و موانع پیش روی سرمایه گذاری در کرمانشاه. ایرانا،.
سالنامه آماری کرمانشاه،(1396)، معاونت آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان کرمانشاه.
علی آقایی، محبوبه.(1399)، کشف کالای قاچاق در کرمانشاه، قابل دسترسی در سایت:
https://www.isna.ir/news/9901281652