واکاوی ابعاد تحریم‌های اقتصادی در راستای مدیریت آثار آن بر نظام سلامت به روش تحلیل مضمون

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکترای مدیریت دولتی، خط مشی‌گذاری و تصمیم‌ گیری عمومی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری دانشگاه سمنان

2 دانشجوی دکترای مدیریت دولتی، خط‌ مشی‌گذاری و تصمیم‌ گیری عمومی، دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اداری دانشگاه سمنان

چکیده

سلامت یکی از نیازهای بنیادین هر اجتماع محسوب می‌شود به گونه‌ای که دولت‌ها، بهبود و ارتقاء کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی را جزء اصلی‌ترین وظایف خود می‌دانند. در ‌این پژوهش تلاش شده است  تا اثر تحریم‌ها بر نظام سلامت جمهوری اسلامی بررسی و شناسایی گردد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی بوده که با رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمون اجرا شده است. برای جمع آوری داده‌ها ضمن بهره‌گیری از روش مطالعات کتابخانه‌ای، با 15 نفر از کارشناسان و دست‌اندرکاران نظام سلامت، مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته انجام و داده‌های پژوهش با الگوی «براون و کلارک» تحلیل گردید که پس از اجرای فرایند کدگذاری باز و محوری؛ نتایج پژوهش در هفت بعد شامل «تاثیر منفی تحریم‌ها بر سلامت روان جامعه»، «پیشگیری و بهداشت عمومی»، « تامین دارو، درمان و تجهیزات پزشکی و تشخیصی»، «کاهش ظرفیت توسعه و گسترش زیرساخت‌ها»، «شکوفایی کاسبان تحریم و عادی انگاری بی‌اخلاقی‌های حرفه‌ای»، «تاثیر منفی بر درآمدزایی صنعت پزشکی» و سرانجام «تاثیر منفی تحریم‌ها بر سرمایه انسانی نظام سلامت» احصاء گردید که سه بعد آخر برای اولین بار در حوزه ادبیات تحریمی ایران شناسایی شده است. علی‌رغم ادعای استثنای تبادلات و تعاملات دارو و درمان از شمول تحریم‌ها؛ مشخص است که نظام سلامت و حق سلامت مردم ایران به دلیل شدت و گستره تحریم‌ها به طور غیرمستقیم و ثانویه تحت تاثیر این ابزار ناجوانمردانه قرار گرفته است. در نهایت نتایج این پژوهش می‌تواند در امر مدیریت آثار تحریم‌ها بر نظام سلامت کارگشا بوده و ضمن شناسایی ابعاد آسیب‌پذیری، به خط‌مشی‌گذاران کمک کند تا این آثار را مدیریت نمایند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyzing the dimensions of economic sanctions in line with managing its effects on the health system by thematic analysis method

نویسندگان [English]

  • seyed mohammad mehdi baki hashemi 1
  • Mohammad Taheryan 2
1 PhD in Public Administration, Policymaking and Public Decision-Making, Faculty of Economics, Management and Administrative Sciences, Semnan University
2 PhD student in public administration, public policy and decision-making, Faculty of Economics, Management and Administrative Sciences, Semnan University
چکیده [English]

Health is one of the fundamental needs of every society, so governments consider improving the quality of health and medical services as one of their main duties. This research tries to identify the effect of these sanctions on the health system in order to manage the effects of cruel sanctions against the Islamic Republic. The current research is practical in terms of its purpose and qualitative approach and thematic analysis method are used in it. In order to collect data, semi-structured interviews were conducted with 15 experts and practitioners of the health system, while using the library studies method. The research data were analyzed with the "Brown and Clark" model, which after the coding process; The results in seven dimensions include the negative impact of sanctions on "community mental health", "prevention and public health", "supply of medicine, treatment and medical and diagnostic equipment", "reduction in infrastructure development and expansion capacity", "prosperity of the beneficiaries of sanctions and normalization". Professional immorality", "Negative impact on revenue generation of the medical industry" and "Negative impact of sanctions on the human capital of the health system" were calculated, and the last three dimensions were identified for the first time in Iran's sanctions literature.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic Sanctions
  • Political Conflicts
  • Right to Health
  • Health system
  • Theme Analysis

Smiley face

آلکجباف حسین، انصاریان مجتبی (1393). تأثیر تحریم‌های یک جانبه و چندجانبه بر ایران از منظر حق بر سلامت شهروندان ایرانی. فصلنامه حقوق پزشکی، سال هشتم، شماره بیست ونهم، 50-11.
ابهری بهروز، آل عمران رؤیا، آقاجانی حبیب (1400). اثر بلندمدت تحریم بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بر سلامت: رویکرد خود رگرسیونی با وقفه‌های توزیعی، دوره 24، شماره 1، 99-109.
ابراهیمی سیدعباس، باکی هاشمی سیدمحمدمهدی (1398). کاربست مدل سازی ساختاری- تفسیری برای بررسی اولویت‌های طرح تحول سلامت: سیاست‌گذاری مبتنی بر شواهد. مدیریت سلامت، (3)22، 27-9.
امین‌صارمی نوذر. (1396). روش‌شناسی پژوهش‌ کیفی. تهران: دانشگاه علوم انتظامی امین.
پلانوکلارک ویکی.ال، کرسول جان.دبلیو (1401). روش تحقیق. ترجمه مهدی وفایی زاده. تهران: نشر زرین اندیشمند.
پهلوانی مصیب، حیدریان سمیرا، سید حسین میرجلیلی (1400). بررسی تأثیر تحریم‌های مالی بر نابرابری درآمد در ایران. نشریه علمی سیاستگذاری اقتصادی، سال سیزدهم، شماره بیست و پنجم، 237-213.
پور‌قصاب امیری علی، علی نژاد دارسرا محمدمهدی (1399). تحریم‌های یکجانبه آمریکا و نقض حقوق بشر. مجله علوم اسلامی انسانی، شماره 23، جلد دوم، ص 37-27.
جنیدی لعیا، راضی سپیده (1400) تأثیر تحریم بر مقابله مؤثر با کرونا و مسئولیت ناشی از آن. مجله حقوقی بین المللی. شماره 65، 202-169.
حبیب زاده توکل، پیری مهدی، یکتافر مصطفی (1401). آثار تحریم فراسرزمینی آمریکا بر تعهد به همکاری در تأمین دارو و تجهیزات پزشکی در زمان بیماریهای فراگیر. فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره 52، شماره 1، 275-296.
حمزه اسما، عطاطلب فاطمه (1397) بررسی اثر تحریم بر صنعت بیمه با تأکید بر تورم و مشکلات نقل و انتقالات پولی، فصلنامـه اقتصاد مالی، سال دوازدهم، شماره 44، 741 -764.
حیدری حسن، عزتی مرتضی، مریدی پروین (1400). برآورد تأثیر تحریم‌های اقتصادی بر اشتغال بخشهای صنعت، کشاورزی و خدمات، نشریه علمی سیاستگذاری اقتصادی. سال سیزدهم، شماره بیست و پنجم. 104-65.
خنیفر حسین، مسلمی ناهید (1401). اصول و مبانی روش‌های پژوهش کیفی رویکردی نو و کاربردی. تهران: نگاه دانش.
دلخوش، علیرضا (1396).  برجام و پسابرجام از دیدگاه حقوق بین الملل، فصلنامة سیاست خارجی، ش1، ص 51-73.
رضوی، سید محمدحسن؛ زین الدینی فاطمه (1397). اثر بازگشت تحریم‌های ثانویه آمریکا بر صنعت نفت و گاز ایران: فرصتها و تهدیدها، مطالعات حقوق انرژی، ش1، ص 37-60.
رضوی سید محمدحسن؛ زین الدینی فاطمه (1398). بررسی حقوقی تطابق اقدامات متقابل اقتصادی با موازین حقوق بشر: دسترسی به غذا و دارو. دوفصلنامه حقوق بشر. سال چهاردهم، شماره 1، پیاپی 27، 17-1.
زمانی سید قاسم، غریب آبادی کاظم (1396) تحریم‌ها به‌مثابه نقض تعهدات بین المللی دولت‌ها در زمینه حمایت از حقوق بشر، فصلنامه حقوق پزشکی، دوره11، شماره40، 135-111.
طباطبائی جعفر، عسگرخانی ابومحمد (1398). بررسی و تحلیل نقض نسل سوم حقوق بشر از ناحیه تحریم‌های آمریکا، فصلنامه علمی مطالعات بین المللی پلیس، دوره دهم، شماره 39، 121-142.
فدایی مهدی، درخشان مرتضی (1394). تحلیل اثرات کوتاهمدت و بلندمدت تحریم‌های اقتصادی بر رشد اقتصادی در ایران، پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی. سال 5 .ش8. صص 132-113.
قادری حسین، لطفی فرهاد (1393). بررسی جایگاه بخش سلامت در اقتصاد ایران و ارتباط آن با دیگر بخش‌ها. مدیریت سلامت، (58)17،41-28.
قاسمی حمید، ادیب فرشته و دیگران (1400). مرجع پژوهش. تهران: انتشارات اندیشه آرا.
گل‌افشانی ناهید، مظفری زینب. (1385). روایی و پایایی در پژوهش‌های کیفی. مدیریت فردا، ج13-14، شماره4، 42-33
عبداللهی محمدرضا، ابوالحسن شیرازی حبیب الله (1400). با عنوان تأثیر مستقیم تحریم‌ها بر بهداشت، سلامت جسم و روان. مجله علوم پزشکی رازی، دوره 28، شماره 3، 245-229.
موسوی سارا، باقری دولت آبادی علی (1400) تأثیر تحریم‌های اقتصادی بر حقوق سیاسی - اقتصادی و وضعیت سلامت شهروندان کره شمالی. فصلنامه علمی سیاست جهانی، دورة نهم، شمارة اول، پیاپی 35، صفحات 254-221.
مصری علی ملک، رستمی حجت (1395). بررسی تأثیر تحریم‌های اقتصادی بین المللی بر حقوق بشر و حقوق بشردوستانه و دموکراسی، چهارمین کنفرانس بین المللی اقتصاد در شرایط تحریم، بابلسر.
نادمی یونس، حسنوند داریوش (1398). شدت تحریمها و فقر در ایران: لزوم لغو تحریم‌ها از منظر حقوق بشر. فصلنامه علمی مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، دوره 9، شمـارۀ 31، ص 171-153.
Allen SH, Lektzian DJ. Economic sanctions: A blunt instrument? J Peace Res. 2013; 50(1): 121-35
Barongo, V. K. (2015). Access to health care services among pregnant women in rural communities: In-depth case studies from Bagamoyo district in Tanzania (Doctoral dissertation, Curtin Univercity (
Braun V., & Clarke V. Using thematic analysis in psychology. Qualitative research in psychology. 2006; 3(2): 77-101.
Dizaji SF, Farzanegan MR, Naghavi A. Political institutions and government spending behavior: Theory and evidence from Iran. Int Tax Publ Finance. 2016;23(3):552-549.
Eyler, R. (2007). Economic Sanctions International Policy and Political Economy at Work. Palgrave Macmillan, Vol.35, pp.16-39.
Fretland, Oygarden (2017), "The Effect of Sanctions on Human Rights: Assessing the Impact of Economic Sanctions on Human Rights Violations in Targeted Countries", Department of Political Science Faculty of Social Sciences University of Oslo, Available at: http://urn.nb.no/URN:NBN:no-60371.
Gorji A. Sanctions against Iran: The Impact on Health Services. Iranian Journal of Public Health 2014;43:381-382.
Neuenkirch, M. and Neumeier, F. )2016). "The Impact of US Sanctions on Poverty". Journal of Development Economics 121(2016): 110–119.
Nakanishi H. The construction of the sanctions regime against Iran: Political dimensions of unilateralism. In: Marossi AZ, Bassett MR, editors. Economic sanctions under international law: Unilateralism, multilateralism, legitimacy, and consequences. The Hague: T.M.C. Asser Press; 2015; p.23–41.
Peksen, D. (2009), Economic Sanctions and Political Repression: Assessing the Impact of Coercive Diplomacy on Political Freedoms, Human Rights Review, 10(3): 393- 411.
Smith, P. C. (2002). Measuring health system performance. The European Journal of Health Economics 3(3): 145-8.
Tsunetsugu, Aneski, Masashira ,Munakata. (2005). Illness and Health Policy in Japan, Oxford: Blackwell Publishing.