تجربه های مدیریتی دوران دفاع مقدس در استقرار مدیریت مقاومتی و جهادی (مطالعه موردی، کربلای 5)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اصفهان(خوراسگان)

2 آموزش و پرورش اصفهان

چکیده

جنگ هشت ساله عراق علیه ایران نقطه عطفی در هویت تاریخی و فرهنگی ملت ما به شمار می‌رود. در این میان نوع مدیریت و فرماندهی این جنگ حقیقتی بارز و غیر قابل انکار است که باید به عنوان ذخیره‌ای ارزشمند برای نسل‌های آینده به یادگار بماند. در این پژوهش تلاش شد نقش عوامل مدیریتی همچون رهبری و هدایت، برنامه ریزی، تصمیم‌گیری و سازماندهی و انسجام در پیروزی ایران در عملیات کربلای 5 از دیدگاه فرماندهان و رزمندگان شرکت‌کننده در عملیات بررسی شود. جامعه آماری این پژوهش ۲۱۰ نفر از فرماندهان شرکت کننده در عملیات آفندی کربلای ۵ بودند که براساس نمونه‌گیری تصادفی ساده ۱۳۲ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. این پژوهش از نوع توصیفی ـ پیمایشی بود و داده‌ها با استفاده از طریق پرسشنامه محقق ساخته در پنج عامل مدیریتی با ۵۸ گویه در مقیاس ۵ درجه‌ای لیکرت جمع‌آوری شد. نتایج پژوهش نشان داد، تأثیر نقش عوامل مدیریتی در پیروزی ایران از نظر تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی، سازماندهی و هماهنگی و انسجام بیشتر از سطح متوسط و بیشترین میانگین نمره پاسخ به شجاعت و بی‌پروایی فرماندهان جنگ نسبت به پیامدهای عملیات، داشتن تفکر جهادی در برنامه‌های عملیاتی و نیز همکاری و هم‌افزایی بین رسته‌های عملیاتی مربوط بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Wartime Management Experience for the Establishment of Resistance and Jihadi Management (Case Study: Karbala Operation V)

چکیده [English]

The eight-year war of Iraq against Iran is a turning point in the historical and cultural identity of our nation. Meanwhile, the management and command styles of this war is a clear and undeniable reality, which must be preserved as precious assets for future generations. This research is intended to identify the role of management components such as leadership and guidance, planning, decision making, organizing and integration in Iran's victory in Karbala 5 operation from the viewpoint of the commanders and combatants participating in the operation. The statistical population of this study includes 210 commanders participating in the operation from whom 132 persons were selected as the sample based on simple random sampling. This is a descriptive-survey research whose data is collected by a researcher-made questionnaire including five management factors with 58 items through 5-point Likert scale. The results indicated that the effect of the managerial factors on Iran's victory, including decision-making, planning, organizing, and coordination was higher than the average level. The highest scores of the responses were given to the courage and bravery of the commanders in dealing with the consequences of the operations, Jihadi thinking in operational planning, and collaborative relationship among the operational divisions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Jihadist Management
  • War
  • Sacred Defense
  • Karbala 5
اردستانی ح. ۱۳۸۷. تنبیه متجاوز. چاپ سوم. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، ص ۱۷۰.
امام خمینی ر. ۱۳64. صحیفه نور، ج ۱۳، تهران، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
بابایی.ح و تاج آبادی.م و مرادیان. ح 1394. معیارهای الگوی مدیریت و فرماندهی، متناسب با انتظارات مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) بهار 1394 - شماره 59 علمی-پژوهشی صفحه - از 27 تا 48
بهداروند. م. ۱۳۸۸. ما و جنگ، تهران، پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس.
پور جباری پ. ۱۳۹۰. جنگ به روایت فرمانده. چاپ اول، تهران: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس، ص،۱۵.
پیری ه م، شربتی م.۱۳۹۲. آشنایی با علوم و معارف دفاع مقدس، چاپ دهم. تهران سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی و پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس. ۲۰۸ صفحه.
جمشیدی م ح. 1383مبانی و تاریخ اندیشه نظامی، تهران، تهران دانشکده فرماندهی و ستاد سپاه ، دوره عالی جنگ.
حسنی ق. ۱۳66. اصول جنگ و توان رزمی،تهران، دانشکده فرماندهی و ستاد سپاه.
خامنه ای س.(۱۷/4/۱۳۸۳). بیانات
خداوردی خان م. ۱۳۷۹. نبرد العمیه، چاپ دوم، تهران: مرکز مطالعات جنگ، ۷۰
دلاور، علی (1385). روشهای تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی. تهران، انتشارات: دانشگاه پیام نور.
دیو سالارع. 1385 راهبرد ها و معماری کلان فرماندهی و کنترل، تهران : موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع
دفاعی، 412 صفحه.
رابینز ا، پ دی سنزوو دیوید، ای. ۱۳۷۹. مبانی مدیریت، ترجمه: س م اعرابی, م ع رفیعی و ب اسراری ارشاد. تهران: دفتر پژوهش های فرهنگی.
رستمی. محمود. 1378. فرهنگ واژه‏های نظامی. تهران. ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران
رضایی م: ۱۳۹۰. برسی عملیات والفجر ۸ در گفتوگو با راویان. تهران: مرکز اسنادو تحقیقات دفاع مقدس، ۸۳،
رضائیان ع. 1386 . مبانی سازمان و مدیریت، چاپ دهم. تهران انتشارات سمت، ۳6۳. ۵4۵ صفحه
سلیمی ق.1378.روشهای تحقیق در علوم تربیتی، اصفهان انتشارات بعثت، 264 صفحه.
سمیعی ع. ۱۳۸۲. کارنامه توصیفی عملیات های هشت سالدفاع مقدس، چاپ سوم، تهران: ناشر نسل کوثر، ۵۸۸ص.
سوید ی. ۱۹۸۹. اصول و مبانی هنر جنگ در اسلام، چاپ اول،تهران : دانشگاه امام حسین(ع) موسسه چاپ و انتشارات. 469 صفحه.
سیف نراقی م، نادری ع، ۱۳۸۸. روش های تحقیق و چگونگی ارزشیابی آن در علوم انسانی (با تاکید بر علومتربیتی). تهران نشر ارسباران, 256 صفحه.
شکوهی م. ۱۳۸۸. آشنایی با مهارت های تصمیم گیری، قم: مرکز پژوهش های صدا و سیما. 54.
شیران۱۳۹۲. پدیدارشناسی فرهنگ ایثار و شهادت در مدیریت هشت سال دفاع مقدس، پایان نامه کارشنسی ارشد مدیریت دولتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان).
صبحی ح.۱۳۷6. رهبری، مدیریت و فرماندهی نظامی . چاپ اول. تهران: انتشارات دافوس سپاه پاسداران 117.
علایی ح. ۱۳۸۵. نگاهی گذرا به عملیات فاو.فصل نامه نگین(6)88:23.
علایی ح.1391. روند جنگ ایران و عراق، تهران: نشر مرزو بوم، ص، ۳۲۹. 613 صفحه.
علمایی د.1386.نیروی زمینی در عملیات های صحنه تهران: انتشارات سپاه یاسداران انقلاب اسلامی، دانشکده فرماندهی و ستاد، معاونت پژوهشی.
فر مهینی فراهانی م، پیداد ف . ۱۳۸۹.مهارت های زندگی ده مهارت کلیدی به همراه مهارت های زندگی در نهج البلاغه و نهج الفصاحه. تهران: انتشارات شباهنگ.
فیضی ط.۱۳۷۷. مبانی سازمان و مدیریت، چاپ پنجم انتشارات دانشگاه پیام نور، ۲۵۱ صفحه.
قرآن کریم
کالینز.جان ام. ۱۳۷۰.استراتژی بزرگ اصول و رویدادها، ترجمه کوروش پانیدر، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی. 502.
کونتز، هارولد، اودانل، سیریل و فیلین، ادوارد ( 1380 ). اصول مدیریت. ترجمه هادی چمران. تهران : دانشگاه صنعتی شریف موسسه انتشارات علمی.
کوین ام و ودز،۲۰۰۹جنگ صدام جنگ ایران و عراق از دیدگاه فرمانده گارد ریاست جمهوری عراق. تهران: نشرمرزوبوم. مترجم داود علمایی
مدنی م. ۱۳84. بررسی عوامل مدیریتی موثر بر عملکرد فرماندهان شهید لشکرهای 17, 14, 31 و 27 سپاه در دفاع مقدس(خرازی، زین الدین، همت، و باکری). پایان نامه کارشناسی ارشد. رشته مدیریت امور دفاعی, دانشگاه عالی دفاع.
مطهری م. ۱۳6۸. جهاد، قم انتشارات صدرا.
معین وزیری ن. ۱۳۸۵ . نگرش علمی به عملیات فتح المبین، تهران : سازمان حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس ارتش جمهوری اسلامی ایران. ۲۸۹ صفحه.
نوروزی، م ت. ۱۳۸۵. فرهنگ دفاعی - امنیتی، چاپ اول، تهران، انتشارات سنا.
نوری ح. ۱۳۷۷.جهاد، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
نیازی ی. ۱۳۹۱. بررسی ویژگی های تصمیمات فرماندهان سپاه پاسداران در دفاع مقدس. فصلنامه، تخصصی مطالعات دفاع مقدس، شماره چهل و یکم، سال یازدهم.
نیکو اقبال ع ا. ۱۳۸۳. برگزیده ی نظریه های سازمانی و مدیریت. چاپ سوم. تهران تهران سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، ۳. ۳۹۵ صفحه.
الوانی س م. ۱۳۸۸. مدیریت عمومی. چاپ سی و پنجم. تهران: نشر نی ص، 96.
الوانی م، دانایی فرد ح. ۱۳۸3. مدیریت تحول در سازمان، چاپ دهم. نوشته وندل فرنج، سسبیل، اچ، بل، ترجمه: م الوانی، ح دانایی فرد. تهران نشر صفار.368 صفحه.
وتر، ضاهر. ۱۹۹۵. مدیریت نظامی در نبردهای پیامبر اسلام (ص). ترجمه اصغر قائدان. تهران نشر صریر.
Hellreigle, D.& slocum, J. W(1989). Management.5th, ed, Addison Wesley pub. Co.
Oxford Dic