بررسی رابطه مدل فرهنگی هافستد (منطبق با رویکرد فرهنگ اسلامی) بر بهره‌وری منابع انسانی در یک یگان نظامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری مدیریت دولتی، پژوهشگر دانشگاه پدافند هوایی خاتم الانبیاء (ص)

2 کارشناس ارشد مدیریت دولتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری مدیریت راهبردی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران

چکیده

از جمله جامع­ترین مطالعات فرهنگی صورت گرفته تاکنون، مدل مطالعات هافستد است. نقص عمده این مطالعه در نوع نگاه و مبانی آن (شامل مبانی انسان­شناسی، معرفت­شناسی و  هستی‌شناسی) در مقایسه با فرهنگ غنی اسلامی است. این اختلاف منجر به ایجاد تفاوت­های کارکردی فراوانی در مسیر بهره­برداری و به کارگیری نتایج آن در توسعه مطالعات داخلیِ «فرهنگ سازمانی» شده است. فرهنگ اسلامی با ترسیم مسیر کمال و سعادت انسان‌ها نقش بسزایی در موفقیت و تحقق اهداف جوامع و سازمان‌ها ایفا می‌کند. در این میان با توجه به نقش کلیدی منابع انسانی در سازمان‌های نظامی، آگاهی از میزان رابطه و نحوه تأثیرگذاری فرهنگ اسلامی بر بهره‌وری منابع انسانی حائز اهمیت است؛ بنابراین، در پژوهش حاضر، بررسی رابطه فرهنگ اسلامی (از منظر شاخصه­های مدل هافستد) با بهره‌وری منابع انسانی در یک یگان نظامی، هدف پژوهش قرار گرفته است.این پژوهش از منظر هدف، کاربردی و از جنبه گردآوری و تحلیل داده‌ها، کمی است. متغیر فرهنگ اسلامی در این مطالعه منطبق با آموزه‌های دین مبین اسلام در خصوص ابعاد مدل فرهنگی هافستد تعریف‌ شده است. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه هرسی و گلد اسمیت به منظور ارزیابی بهره‌وری منابع انسانی استفاده گردید. در خصوص متغیر مستقل (فرهنگ اسلامی) نیز پرسش‌نامه‌ای بر اساس مبانی اسلامی تنظیم شد. روایی پرسش‌نامه‌ها توسط خبرگان و کارشناسان حوزه تحقیق و پایایی آن‌ها به‌وسیله ضریب آلفای کرون باخ مورد تائید قرار گرفت. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای spss و لیزرل  صورت پذیرفت. بر اساس یافته‌های پژوهش، بین فرهنگ اسلامی و بهره‌وری منابع انسانی در سازمان هدف رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Relationship between Hofstede Cultural Model (Consistent with the Approach of Islamic Culture) on Human Resource Productivity in a Military Unit

نویسندگان [English]

  • Hassan Kaviani 1
  • Ismail Sabzkaran 2
  • Mehdi Roshandel 3
1 Corresponding Author, Ph.D. in Administrative Management, Researcher at Khatam- Ol-Anbia Air Defense University, Tehran, Iran
2 MA in Administrative Management, Allameh Tabatabaei University, Tehran, Iran
3 PhD. Candidate, Department of Strategic Management, National Defense University, Tehran, Iran
چکیده [English]

One of the most comprehensive cultural studies to date has been the Hofstede model. The main disadvantage of this study is the difference in the type of view and its foundations. Islamic culture, by mapping the path to human perfection and humanity, plays a significant role in the success and realization of the goals of societies and organizations. In this regard, considering the key role of human resources in military organizations, awareness of the size of the relationship and the impact of Islamic culture on human resource productivity is important. Therefore, in this research, the aim of the study was to examine the relationship between Islamic culture and human resource productivity in a military. From the objective point of view, the present study is applied and is also a quantitative research in terms of data collection and analysis .The variable of Islamic culture is defined in this study based on the doctrine of Islam on the dimensions of the Hofstede culture model. To collect data, a questionnaire was used to evaluate the human resources productivity of the Hersey & Gold Smith questionnaire. A questionnaire based on Islamic principles was also developed regarding the independent variable (Islamic culture). Validity of the questionnaires was confirmed by experts and research experts and their reliability was confirmed by the Crone Bach alpha coefficient. Data analysis was performed using SPSS and LISREL software. According to research findings, there is a positive and significant relationship between Islamic culture and human resource productivity in the target organization.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Culture
  • Human Resource Productivity
  • Military Unit
  • Hofstede Culture Model

Smiley face

  • کتابنامه

    منابع فارسی

    • ابطحی؛ حسین و کاظمی؛ بابک (1393)، بهره‌وری: اصول، مبانی و روش‌های اندازه‌گیری، تهران: نشر فوژان، چاپ دوم
    • احمدزاده؛ مصطفی (1389)، سوره عصر، منشور بهره‌وری قرآن کریم، پژوهش‌های قرآنی، شماره 62-63.
    • احمدی بالادهی؛ مهدی, سیدریاحی سامانی؛مهراب و بخشنده؛ امید(1394)، فرهنگ سازمانی و تاثیر آن بر بهره وری نیروی انسانی براساس مدل آچیو از دیدگاه فرماندهان و مدیران انتظامی استان مازندران، شماره 23، 1-17
    • آذریون؛ پریسا، خوشخویی؛ منصور و سلحشوری؛ احمد (1396)، بررسی تطبیقی دیدگاه معرفت شناسی و رویکرد تربیت دینی آلوین پلانتینکار و علامه طباطبایی، پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، سال25، شماره3، صفحات131-152
    • افجه؛ سید علی اکبر (1393)، مدیریت اسلامی، تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ دهم
    • افجه؛ سید علی اکبر (1390)، مبانی فلسفی و تئوریهای رهبری و رفتار سازمانی، تهران: انتشارات سمت، چاپ هفتم
    • الوانی؛سید مهدی و احمدی؛ پرویز (1380)، طراحی الگوی جامع مدیریت عوامل مؤثر بر بهره‌وری نیروی انسانی، فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره پنجم ، شماره هجدهم، صفحات 20 – 1
    • امام خمینی(ره)، مجموعه بیانات قابل دسترسی در imam-khomeini.ir
    • برادران؛ وحید و ولیجانی؛ مریم (1395)، بررسی عوامل موثر بر ارتقای بهره‌وری نیروی انسانی در سازمان امور مالیاتی کشور، پژوهشنامه مالیات، شماره بیست و نهم، صفحات 165-185
    • بردبار؛ غلامرضا، منصوری؛حسین و جمالی؛ رضا (1387)، بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و بهره‌وری نیروی انسانی در صنعت بیمه شهر یزد، فصلنامه صنعت بیمه، سال بیست و دوم، شماره 4، ص 179 تا 207.
    • بیک زاده؛ جعفر (1376)؛ بهره وری و فرهنگ اسلامی، تعاون، شماره72، صفحات 77-84
    • جلالی فراهانی؛ مجید، فریدونی؛ مسعود و ظفری؛ رویا (1396)، ارائه مدل تبین تاثیر فرهنگ سازمانی بر یادگیری سازمانی و بهره وری نیروی انسانی، مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، شماره 13، صفحات 41-48
    • حبیبی؛ آرش (1391)، آموزش کاربردی نرم‌افزار لیزرل، کتاب الکترونیکparsmodir.com
    • حکاک؛ محمد، مومنی مفرد؛ معصومه, و ساعدی؛ عبداله (1400)، تأثیر رهبری ناب بر بهره‌وری منابع انسانی با تأکید بر نقش میانجی سرمایه اجتماعی،  مدیریت بهره‌وری، 15(57)، 81-105
    • حمزه‌ای؛ محمد (1392)، خطرپذیری در زندگی از نگاه اسلام، قابل دسترسی در Kayhan.ir
    • رابینز؛ استیفن پی (1382)، مبانی رفتار سازمانی، مترجم علی پارسائیان و محمد اعرابی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی، چاپ ششم
    • رضایی؛ حسین و سبزیکاران؛ اسماعیل (1390)، بررسی اثر فرهنگ اسلامی بر رفتار شهروندی سازمانی مورد کاوی دفاتر پلیس + 10 شهر تهران، فصلنامه امنیت و نظم ناجا، سال چهارم، شماره 3 (پائیز)، صفحه 173 الی 205.
    • سلیمی کوچی، ابراهیم (1392)، تحول در علوم انسانی موجود و مزیت‌های فرآیندنگری، فصلنامه مهندسی فرهنگی، سال هشتم، ش 76.
    • شجاعی؛ سید سعید, جمالی؛ غلامرضا و منطقی, نیکزاد (1395)، شناسایی عوامل موثر بر بهره‌وری نیروی انسانی. پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی، 8(2)، 161-181
    • شریف زاده؛،فتاح و محمدی مقدم؛ یوسف (1388)، ارتباط توانمند سازی کارکنان با بهره‌وری نیروی انسانی کارکنان فرماندهی انتظامی استان لرستان، فصلنامه مطالعات مدیریت انتظامی،سال چهارم، شماره یک، صفحات 7-19
    • شفرینتز؛ جی ام و اوت؛ استیون (1393)،تئوری سازمان: اسطور ها، جلد دوم، ترجمه علی پارسائیان، انتشارات ترمه،چاپ چهارم
    • عبدالهی؛ محسن (1391)، بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و بهره وری کارکنان در بانک مهر اقتصاد، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، دانشکده مدیریت
    • عسگری وزیری؛ علی،زارعی متین؛ حسن و امیری؛ علینقی (1391)، ارائه الگوی مؤلفه‌های فرهنگ سازمانی با رویکرد اسلامی و مبتنی برنهج البلاغه، مدیریت در دانشگاه اسلامی، سال اول، شماره3
    • عزتی؛ میترا و صالحی؛ منصوره (1393)، ارائه الگوی مفهومی مفروضات بنیادین فرهنگ سازمانی اسلامی، پژوهش علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، سال دوم، شماره3
    • عوقی، وحید (1390)، جمع گرایی- فرد گرایی از دیدگاه فرهنگی جامعه مهدوی، اسلام و پژوهش های مدیریتی، سال اول،شماره دوم، صفحات 75-98
    • غفاری؛ هادی (1393)، مشروعیت ریسک مالی از دیدگاه آموزه های اسلامی، دو فصلنامه پژوهش های مالیه اسلامی، سال اول، شماره دوم، صفحات71-85
    • غفاریان؛ وفا (1377)، قبل از الگو گیری مدیریتی باید بدانید که، مدیرساز، سال اول، شماره 2، صفحات 24-35
    • فرمهینی فراهانی. محسن، انجمن سرخابی. هادی، (1393)، چرایی و چگونگی تحول در علوم انسانی با نگاهی به مؤلفه‌ها و آسیب‌های مطرح در آن، فصلنامه مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی 61، سال هجدهم، شمارة چهارم.
    • فروزنده دهکردی. لطف الله، فروغی نیا. خورشید، (1392)، بررسی تأثیر دیدگاه‌های انسان-شناسی اسلامی و غربی بر نظام ارزشی سازمان، اسلام و پژوهش‌های مدیریتی، سال سوم، شماره پاییز و زمستان، شماره ۱ (پیاپی ۷).
    • فلاحی؛ فیروز و سجودی؛ سکینه (1390)، بررسی عوامل موثر بر بهره وری منابع انسانی در صنایع ایران، دو فصلنامه پژوهش های منابع انسانی،سال سوم شماره ی یک،صفحات 93-117
    • فقیهی؛ ابوالحسن و کاشی؛ زهره (1388)، مدل سنجش بهره وری (اثربخشی و کارآیی) دربخش خدمات دولتی ایران،نشریه مدیریت دولتی، دوره دوم، شماره چهارم، صفحات107 -126
    • قبادی؛ آذر (1375) بررسی فرهنگ وجو سازمانی و رابطه آن با بهره وری کارکنان، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، دانشگاه تهران
    • قلی پور؛ رحمت الله (1392)، چالش های نظام اداری: بررسی موردی ایران، تهران:انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول
    • کاویانی؛ حسن و محمدرضایی؛ مهدی (1397)، ارزیابی بهر ه‌وری منابع انسانی در یگان های نظامی، پژوهشکده علوم پدافندی دانشگاه پدافند هوایی خاتم الانبیا(ص)، پروژه تحقیقاتی
    • کمیسیون امنیت ملی آمریکا (1383)، استراتژی‌های امنیت ملی در قرن 21، مترجم: جلال دهشگی، بابک و ابوالقاسم راه‌چمنی، تهران: مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران، چاپ چهارم
    • مددپور؛ محمد (1380)، بنیادهای کارآمدی در فرهنگ اسلام و غرب، اندیشه حوزه، شماره29، صفحات 409-419
    • موغلی؛ علیرضا و عزیزی؛ علیرضا (1390)، مدیریت بهره وری نیروی انسانی، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ دوم
    • میر سپاسی؛ ناصر (1393)، مدیریت استراتژیک منابع انسانی و روابط کار(تمرین و مقالات)،انتشارات میر، چاپ سوم
    • منوریان؛ عباس، قربانی؛محمد حسین و شریفی؛ مسلم (1387)، فرهنگ سازمانی با تکیه بر مدل دنیسون، انتشارات نشر دانشگاه شیراز، چاپ اول
    • لشکری؛ علیرضا (1396)، مصالح فردی و عمومی از منظراسلام و مکاتب رقیب، دو فصلنامه جستارهای اقتصادی ایران، سال14، شماره27، صفحات 63-88
    • نژاد شکوهی؛ فاطمه و دعائی؛ حبیب اله (1393)، تاثیر ابعاد فرهنگ هافستد بر اعتماد مشتری در خرید اینترنتی با میانجی گری ادراک مشتری از شرکت، مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره12، شماره1، صفحات 105-123
    • نصرت پناه؛ سیاوش،حسنی؛ کاوه و یزدی؛ امید (1391)، بررسی رابطه کیفیت زندگی کاری و بهره وری نیروی انسانی، دو فصلنامه پژوهش های مدیریت منابع انسانی،شماره یازده، صفحات 187-204
    • نقدی؛ اعتبار، بابایی؛ سیروس، علی پور؛ وحیده و مطلایی؛ فرهاد (1396)، بررسی و تبین رابطه بین فرهنگ سازمانی براساس مدل فرهنگی هافتسد و ابعاد کارآفرینی سازمانی، مدیریت بازرگانی، دوره9، شماره2، صفحات 395-414
    • نهج البلاغه (1383) ترجمه محمد دشتی، تهران: انتشارات زهد،چاپ ششم
    • واعظی؛ رضا و وثوقی؛ فاطمه (1389)، اجرای مدل تعالی سازمانی و ارتقای بهره وری نیروی انسانی: پژوهشی در شرکت پالایش نفت تهران، مطالعات مدیریت صنعتی، دوره هشتم، شماره نوزدهم، صفحات 73-96.

    منابع خارجی و وبگاه‌های اینترنتی:

     

    • Bahadori; M, Teimorzadeh; E & Farahani; H (2013), Factors affecting human resource productivity in a military health organization, Iranian journal of military medicine,Vol.15,No.1,pp77-86
    • Bang; martin (2017), Military intelligence analysis:institutional influence, Doctoral dissertation for the degree of Doctor of Military Sciences, National  defence university, Helsinki
    • Belias; Dimitrios & Athanasios; Koustelios (2014), Organizational Culture and Job Satisfaction: A Review, International Review of Management and Marketing Vol. 4, No. 2, pp.132-149
    • Bernard C & Beaudreau (2009) ,The dynamo and the computer: an engineering perspective on the modern productivity paradox, International Journal of Productivity and Performance Management, Vol. 59 Iss: 1, pp.7 – 17
    • Chew; W (1988), No-nonsense guide to measuring productivity ,Harvard Business review, Vol.66.No.1,pp110-118
    • Durham; K (1989), Productivity and Statistics,  Industrial Quality and Productivity withStatistical Methods, pp. 481-485
    • Fu;xiaolan, Pierre; mohnen & Giacome; Zanello (2018), Innovation and productivity in formal and informal firms in Ghana, Technological forcasting and social change, vol.131, p.p:315-325
    • Hanson, Torbjorn (2016), Efficiency and productivity in the operational units of the armed forces: A Norwegian example, Int.J.Production Economics179,pp12-23
    • Jasim Uddin; Mohammad, Rumana; Huq Luva & Saad Md; Maroof Hossian1(2013), Impact of Organizational Culture on Employee Performance and Productivity: A Case Study of Telecommunication Sector in Bangladesh, International Journal of Business and Management; Vol. 8, No. 2
    • John; Wilkes, George; Yip & Kevin, Simmons (2011), Performance leadership: managing for flexibility, Journal of Business Strategy, Vol. 32 Iss: 5, pp.22 – 34.
    • Jossy; Mathew (2007), The relationship of organisational culture with productivity and quality, Employee Relations, Vol. 29 Iss 6 pp. 677 – 695
    • Martin; Eisend, Heiner; Evanschitzky& David I; Gilliland (2017), The Influence of Organizational and National Culture on New Product Performance, Product Development & Management Association, DOI: 10.1111/jpim.12268
    • McGrath; Rita &. Koch ; Marianne (1996), Improving Labor Productivity: Human Resource Management Policies do Matter, Strategic Management Journal, Vol. 17, No. 5 , pp. 335-354
    • Moon; Henry, Narda R; Quigley& Jennifer; Carson Marr (2012), How interpersonal motives explain the influence of organizational culture on organizational productivity, creativity, and adaptation: The ambidextrous interpersonal motives (AIM) model of organizational culture, Organizational Psychology Review, 2(2) 109–128
    • Tangen; Stefan (2005), Demystifying productivity and performance, International journal of productivity and performance management, Vol.54.No.1:p.p:34-46

    Taylor; Jeannette & Brent S; Steel (2013), The Influence of Job Attributes and Culture on Job Productivity: Comparing the Views of Public Servants in Asia Pacific and the United States, Review of Public Personnel Administration,33(2)