سیر تطور مدیریت جهادی در نهادهای انقلاب اسلامی (مطالعه موردی جهاد سازندگی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر دانشگاه جامع امام حسین علیه السلام

2 استادیار دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

مفهوم «مدیریت جهادی» مولود نهاد جهاد سازندگی در اولین سال پیروزی انقلاب اسلامی است که در سیر تطور جهاد سازندگی با فراز و نشیب‌هایی همراه بود و این تجربیات برای بازسازی «مدیریت جهادی» در زمان حال قابل بهره‌برداری است. از این‌رو هدف این تحقیق بررسی سیر تطور مدیریت جهادی در جهاد سازندگی است؛ برای این منظور از روش تحلیل محتوا استفاده شد. نمونه این تحقیق 57 مقاله از میان مقالات چاپ‌شده در همایش‌های ملی مدیریت و فرهنگ جهادی است که توسط وزارت جهاد کشاورزی در سال‌های 1386، 1387 و 1388 برگزار شده که حداقل یکی از نویسندگان مقالات از کارکنان جهاد سازندگی بوده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد جهاد سازندگی در سیر تطور خود پنج دوره عمر را تجربه کرده است. شروع هر یک از دوره‌ها به‌ترتیب عبارت است از: تشکیل جهاد سازندگی (1358)، شروع جنگ تحمیلی (1359)، وزارتخانه‌شدن جهاد سازندگی (1362)، پایان جنگ تحمیلی (1367) و ادغام در وزارت کشاورزی (1379). مدیریت و فرهنگ جهادی در دوره اول متولد شد و رشد یافت و در دوره دوم تقویت شد و در دوره سوم به بلوغ کامل رسید؛ اما با پایان‌یافتن جنگ و شروع دوره چهارم، مدیریت جهادی افول کرد و در دوره پنجم همزمان با ادغام جهاد سازندگی در وزارت کشاورزی استحاله شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Procedure of Evolution of Jihadi Management in the Islamic Revolution Institutions (Case Study: Jihad Sazandegui)

نویسندگان [English]

  • Hamidreza Ghaedali 1
  • Gholamreza Salimi 2
1 Imam Hossein University
2 ------
چکیده [English]

The concept of "Jihadi management" was coined on the basis of the institution of Jihad sazandegui in the first year after the victory of the Islamic Revolution, which experienced several ups and downs in its evolution. These experiences can be used to recreate "Jihadi management" at the present time. Hence, the purpose of this study is to investigate the evolution of jihadi management in Jihad Sazandegui. Content analysis method is used to conduct this research. The sample of this research includes 57 articles from those published by the National Conferences on Jihadi Management and Culture held by the Ministry of Jihad of Agriculture in 2007, 2008 and 2009, at least one of whose authors was an employee of Jihad Sazandegui. The findings illustrated that the Jihad Sazandegui has experienced five phases in its evolution. The beginning of the phases include formation of Jihad Sazandegui (1979), the outbreak of the imposed war (1980), establishment of the ministry of Jihad Sazandegui (1983), the end of the imposed war (1988), and joining to the Ministry of Agriculture (2000). Jihadi management and culture were born and grew in the first phase and were enhanced in the second phase and reached full maturity in the third era. However, the end of the war and the beginning of the fourth period resulted in the decline of the Jihadi management, and in the fifth era, by joining to the Ministry of Agriculture, Jihad management was demolished.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Jihadi management
  • Jihad Sazandegui
  • Islamic Revolution
  • Islamic management

فهرست منابع:

الف)منابع فارسی

آرمند، پیمان؛ ذبیحی­طاری، رضا (1388)، بررسی سبک مدیریت جهادی و سایر سبک‌های مدیریتی، مجموعه سخنرانیها و مقالات (برگزیده) دومین همایش فرهنگ و مدیریت جهادی، ج اول.
پورعزت، علی­اصغر؛ قلی­پور، آرین (1388)، بازشناسی ماهیت عناصر و فراگردهای توسعه و ترویج فرهنگ جهادی در سازمان؛ مجموعه سخنرانیها و مقالات (برگزیده)، دومین همایش فرهنگ و مدیریت جهادی، ج اول.
جاجرمی‌زاده، محسن؛ خورسند رحیم‌زاده، مجید؛ منصوری، حمزه (1386)، شناخت نقطه عطف در عمر سازمانی جهاد سازندگی و ویژگی‌های مدیریت و فرهنگ جهادی طی دوره (1368 ـ 1358)، مجموعه مقالات همایش ملی فرهنگ و مدیریت جهادی.
حجازی‌فر، سعید (1394)، چیستی و مؤلفه‌های مدیریت جهادی، فصلنامه علمی ـ پژوهشی مدیریت اسلامی؛ س 23، ش 3، صص: 95 ـ 122.
خصاف مفرد، حسین؛ باقری نصرآبادی، محسن (1395)، الگوی فرهنگ سازمانی مطلوب با رویکرد جهادی (مورد مطالعه: دفاع مقدس)، فصلنامه علمی ـ پژوهشی مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره 14، ش 1، صص: 27 ـ 46.
دانایی‌فرد، حسن؛ باقری کنی، مصباح‌الهدی؛ حجازی‌فر، سعید (1394)، شناسایی مؤلفه‌های سازمان‌های فضیلت‌محور و جهادی (مورد پژوهش: کمیته انقلاب اسلامی و جهاد سازندگی)؛ فصلنامه علمی ـ پژوهشی مدیریت اسلامی؛ س 23، ش 4، صص: 45 ـ 71.
رضایی، محمدرضا؛ طلائی، رضا (1393)، تبیین الگوی مطلوب مدیریت جهادی در سازمانهای امنیتی؛ فصلنامه مطالعات حفاظت و امنیت انتظامی، ش 32، صص: 159 ـ 199.
رفیع‌پور، فرامرز (1372)، سنجش گرایش روستائیان نسبت به جهاد سازندگی، تهران: مرکز تحقیقات روستایی جهاد سازندگی.
شعبانی، سمیه؛ تاج‌آبادی، رضا (1386)، محورها و ویژگیهای فرهنگ جهادی از دیدگاه امام خمینی (رحمته‌الله‌علیه)، مجموعه مقالات همایش ملی فرهنگ و مدیریت جهادی.
فغفور مغربی، حمید (1388)، راه‌های مؤثر در جلوگیری از افت مدیریت و فرهنگ جهادی، مجموعه سخنرانی‌ها و مقالات (برگزیده)، دومین همایش فرهنگ و مدیریت جهادی، جلد اول.
قائدعلی، حمیدرضا؛ عاشوری، مهدی (1393)، مدیریت جهادی شیوه‌ای تحقق‌یافته از مدیریت اسلامی، فصلنامه علمی تخصصی مهندسی فرهنگی، ش 82، صص: 67 ـ 84.
قائدعلی، حمیدرضا؛ مشرف‌جوادی، محمدحسین (1393)، بررسی ویژگی‌های جهادگران در قالب مؤلفه‌های هوش معنوی (مطالعه موردی جهاد سازندگی در دهه نخستین انقلاب اسلامی)، فصلنامه علمی ـ پژوهشی مطالعات راهبردی بسیج، ش 64، صص: 97 ـ 117.
قلی­پور، آرین؛ پورعزت، علی­اصغر (1388)، چالش‌های شالوده‌شکنی مدیر جهادی در ساختار بوروکراتیک رسوب‏گذاری‌شده غربی، مجموعه سخنرانی­ها و مقالات (برگزیده)، دومین همایش فرهنگ و مدیریت جهادی، جلد اول.
کاوشی؛ حسین (1389)، تأسیس نهادی انقلابی به نام جهاد سازندگی، پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی، قابل بازیابی در: http://www.irdc.ir
محمدعلی‌زاده، اکبر، زارع، ساسان (1394)، الگوی عمل جهادی (از دیدگاه امام خامنه‌ای(مد‌ضلله‌العالی)فصلنامه علمی ـ پژوهشی مدیریت اسلامی، س 23، ش 3، صص: 47 ـ 70.
میر، سید جواد (1386)، بررسی تهدیدات و آفات فرهنگ و مدیریت جهادی، مجموعه مقالات همایش ملی فرهنگ و مدیریت جهادی.